Analyses op ftalaten in levensmiddelen, oliën en vetten
Ftalaten zijn giftig voor mensen. Toch komen ze veelvuldig voor in zacht pvc, verpakkingen en andere levensmiddelen. Hoe zit dat precies? Wat zijn ftalaten en waarom zijn ze giftig? We leggen het uit.
Wat zijn ftalaten?
jaarlijks miljoenen tonnen van. Maar wat zijn ze precies? Ftalaten zijn chemische verbindingen die harde of broze kunststoffen elastischer (buigzamer) maken. Negentig procent ervan wordt gebruikt voor de productie van zacht pvc. Maar je vindt ze ook terug in kabels, films, vloeren, buizen, behangpapier, sportartikelen en andere vrijetijdsartikelen.
De verwerking van ftalaten
Om te begrijpen waarom producten met ftalaten giftig kunnen zijn, leggen we uit hoe de verbindingen verwerkt worden in bepaalde producten. Er zijn twee opties: interne en externe plastificering. Bij de interne variant worden de weekmakers chemisch gebonden aan het plastic. De kans dat deze uit het materiaal vrijkomen, is daardoor nihil.
Bij externe plastificering is dat een ander verhaal. De ftalaten worden fysiek in het plastic geïntegreerd. Daardoor kunnen deze uit het product vrijkomen of worden overgedragen bij contact met andere materialen, zoals vetten en oliën. Daarbij verdampen ftalaten langzaam en voortdurend. Ter vergelijking: oplosmiddelen verdampen binnen een aantal uren of dagen. Is het product poreus geworden? Dan zijn alle weekmakers uitgestoten.
Gevaarlijke stoffen
Ftalaten zijn gevaarlijk voor mensen: ze zijn kankerverwekkend, giftig voor het voortplantingssysteem en hebben vermoedelijk hormonale effecten. Mensen komen er vooral mee in contact door voedselconsumptie. De weekmakers komen per ongeluk in levensmiddelen terecht tijdens de productie en verwerking daarvan. Bijvoorbeeld via tubes of verpakkingen, draaidoppen voor glazen verpakkingen, andere sluitingen en plastic verpakkingen. Ook in gerecycled papier en verpakkingsmateriaal zijn soms ftalaten verwerkt.
Maximumgehalten
Zo ver mogelijk uit de buurt blijven dus. Daarom zijn er maximumgehalten vastgesteld voor ftalaten in consumptiegoederen. In producten als speelgoed, babyartikelen, cosmetica en voedselverpakkingen zijn ftalaten met een hoog giftigheidsgehalte zelfs verboden.
Voor levensmiddelen zijn op dit moment geen maximumgehalten vastgesteld. Het Duitse Bundesverband Naturkost Naturwaren e.V. (BNN) heeft wel richtlijnen opgesteld voor ftalaten in biologische oliën en vetten. Daarnaast heeft BNN een overeenkomst gesloten met de oliefabrikanten, waarin is vastgesteld dat ze in geen enkele fase van het productieproces voorwerpen van zacht pvc gebruiken. Zo wordt de verontreiniging van weekmakers tot een minimum beperkt.
Analyseren van ftalaten
De GBA Group heeft jarenlange ervaring met het analyseren van in totaal vijftien ftalaten. Met behulp van de GC-MS/MS-technologie onderzoeken we dit brede scala aan stoffen in verschillende levensmiddelen, vetten en oliën.
